Pod pojęciem błonnik ujęte są składniki żywności pochodzenia roślinnego, które nie mogą być ani strawione lub zaabsorbowane przez enzymy układu pokarmowego. Mimo to błonnik nie jest jednak zupełnie bezwartościowy, lecz spełnia istotne funkcje w układzie trawiennym. Ma wpływ na wzmożoną funkcję przeżuwania, a więc przyspiesza uczucie sytości, pobudza czynność jelit, reguluje trawienie i przeciwdziała licznym chorobom związanym z odżywianiem. Błonnik znajduje się przede wszystkim w pełnowartościowych zbożach, owocach, roślinach strączkowych lub ziemniakach i jest ważnym składnikiem zrównoważonej diety.
Białko (Proteiny)
Białka i ich części składowe (aminokwasy i peptydy) są ważnymi składnikami produktów spożywczych. Dostarczają ważnych składników tzw. aminokwasów endogennych, potrzebnych do utworzenia protein, których organizm nie jest w stanie wytworzyć. Proteiny biorą udział w tworzeniu wielu innych substancji. Są nośnikami smaku i prekursorami substancji zapachowych, smakowych i barwników, które mogą powstać podczas przygotowywania posiłków (gotowania, smażenia, pieczenia). Do produktów bogatych w białko zalicza się mleko i nabiał, jajka, mięso, orzechy i rośliny strączkowe.
Tłuszcze
Tłuszcze spożywcze są dostawcami energii, które odgrywają znaczną rolę w odżywianiu człowieka. Jako ważne składniki zawierają kwasy tłuszczowe, które mogą być nasycone, nienasycone proste lub wielokrotnie nasycone. Równocześnie są one nośnikami witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, które potrzebne są do wielu niezbędnych procesów przemiany materii i struktur organizmu. Tłuszcze są również nośnikami substancji smakowych i aromatycznych, które tworzą wartości smakowe produktów spożywczych.
GDA
GDA to skrót od angielskiego „Guideline Daily Amount" i oznacza indywidualne zapotrzebowanie w ciągu doby dla osoby dorosłej na poszczególne składniki odżywcze. Te oparte o naukę wartości orientacyjne są używane przez wielu producentów żywności, aby przedstawić Konsumentom jednolite normy służące do ustalania dziennego zapotrzebowania wartości odżywczych. Zgodnie z nowymi wymogami prawnymi GDA zostało zastąpione przez RWS - referencyjną wartość spożycia dla przeciętnej osoby dorosłej.
Food Drink Europe - Europejska Konfederacja Przemysłu Żywności i Napojów
Food Drink Europe (FDE) zajmuje się, jako Europejska Konfederacja Przemysłu Żywności i Napojów zagadnieniami dotyczącymi odżywiania, konsumentów, środowiska i reprezentuje na płaszczyźnie Unii Europejskiej tematy handlowe i tematy dotyczące polityki konkurencji.
Nasycone kwasy tłuszczowe
Tłuszcze zwierzęce, które są zawarte np. w maśle i kiełbasie, składają się przede wszystkim z nasyconych kwasów tłuszczowych. Tłuszcze roślinne (oleje roślinne i margaryna) zawierają natomiast głównie nienasycone, esencjonalne kwasy tłuszczowe, których organizm nie jest w stanie wytworzyć samodzielnie. Do zdrowego i zróżnicowanego odżywiania w codziennym jadłospisie powinny znaleźć się zarówno nasycone, jak i nienasycone kwasy tłuszczowe.
Kilodżule/kilokalorie
KJ lub kcal jest fizyczną jednostką miary zawartości energii w produkcie spożywczym, tymczasem wartość energetyczna oznacza zawartość energii w produkcie spożywczym i jest podawana w kilodżulach (KJ) lub kilokaloriach (kcal). Zawartość energii określana jest na podstawie składu wartości odżywczych produktów. Wartość ta może być definiowana jako ilość energii, którą może uzyskać organizm podczas rozkładu składników odżywczych. Warto pamietać, że trzy główne składniki ludzkiego pokarmu - węglowodany, białko i tłuszcz dostarczają różnych ilości kalorii. Z 1 g tłuszczu powstaje 37 KJ (9 kcal), a z 1 g węglowodanów lub białka 17 KJ (4 kcal). Kilodżule i kilokalorie można wzajemnie przeliczać, 1 kcal odpowiada 4,1868 KJ.
Sól/ sód
Sól jest podstawowym źródłem sodu, który odgrywa ważną rolę w odżywianiu. Sód najczęściej spożywany jest w postaci soli kuchennej. Sód bierze udział w regulacji wielu funkcji organizmu, np. w regulacji ciśnienia krwi i gospodarki wodnej. Uogólniając można przyjąć, że 1 g sodu odpowiada 2,5 g soli.
Ikona wartości odżywczej
Za pomocą ikony wartości odżywczej w łatwy sposób można odczytać wartość energetyczną i odżywczą jednej porcji żywności. Ponadto ikona przedstawia informacje dotyczące 1 porcji o referencyjnej wartości spożycia dla przeciętnej osoby dorosłej wyrażone w procentach.
Składniki mineralne
Składniki mineralne dzielą się na makro- i mikroelementy. Do makroelementów zaliczają się m.in. wapń, sód, potas, magnez. Do mikroelementów należą np. żelazo, jod, cynk i selen. Ponieważ składniki mineralne przejmują w organizmie człowieka różne funkcje, ważne jest ich odpowiednie dostarczanie. Składniki mineralne pełnią ważną funkcję jako składniki określonych substancji (kości i zębów), w związku z działaniem wielu enzymów lub jako nośniki smaku i są zawarte w różnych produktach spożywczych w różnych ilościach.
Węglowodany
Węglowodany zaliczane są do podstawowych wartości odżywczych, które mają duży udział w ogólnym pożywieniu. Są one ważnym źródłem energii organizmu i są dzielone na mono-, di- i polisacharydy (wszystkie rodzaje cukrów i skrobia zaliczane są do węglowodanów). W przeciwieństwie do błonnika są trawione w procesie przemiany materii. Wszystkie funkcje organizmu i komórki potrzebują odpowiedniej dawki węglowodanów, jako źródła energii, by być w pełni sprawnymi i wydajnymi. Węglowodany są zawarte przede wszystkim w owocach, ziemniakach i produktach zbożowych takich jak chleb i produkty mączne.
Referencyjna wartość spożywcza (RWS)
Referencyjna wartość spożycia (w skrócie RWS) odnosi się do dziennego zapotrzebowania na energię i substancje odżywcze, jak np. tłuszcz, białko, węglowodany czy też witaminy i składniki mineralne, które powinny być codzienne dostarczane organizmowi w ilości odpowiedniej do pracy mięśni, poruszania się, przemiany materii, wzrostu. Referencyjna wartość spożycia odnosi się do dziennej wartości energetycznej dla przeciętnej osoby dorosłej wynoszącej 2000 kcal i dziennego zapotrzebowania na białko wynoszącego 50 g.
Witaminy
Witaminy należą do produktów spożywczych, których dostateczna ilość jest niezbędna do życia i które odpowiadają za utrzymanie wielu funkcji w organizmie człowieka. Biorą one udział w procesach metabolicznych, jak np. witamina C przyczynia się do prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego. Rozróżniamy witaminy rozpuszczalne w tłuszczach (A,D,E i K) i rozpuszczalne w wodzie (B1, B2, B6, niacyna, kwas pantotenowy, biotyna, kwas foliowy, B12 i C), które mogą występować w pożywieniu w różnych ilościach. Produkty bogate w witaminy powinny być stałym składnikiem zróżnicowanego jadłospisu.
Cukier
Cukier należy do węglowodanów- grupy produktów odżywczych. Pod pojęciem cukier rozumie się mono- i disacharydy (np. glukozę , fruktozę i sacharozę). Szczególnie sacharoza, czyli cukier spożywczy, jest ceniona ze względu na właściwości słodzące. Cukry są szybko przyswajalne przez organizm. W przeciwieństwie do polisacharydów (np. skrobi) szybko dostają się do krwi i w związku z tym dostarczają bardzo szybko energię.
Niedostępne
Oferta już wygasła
Aktywacja przypominania!
Potwierdzenie przypomnienia
Otrzymasz przypomnienie w dniu ${date} o godzinie ${time}.
Wymagana aktywacja wiadomości (e-mail)